การล่มสลายของลัทธิคอมมิวนิสต์ 2

การจัดระเบียบใหม่ของยุโรป

ภายหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง สหภาพโซเวียต ได้ก่อตั้งระบอบการปกครองคอมมิวนิสต์ในยุโรปตอนกลาง และยุโรปตะวันออก  การดำเนินชีวิตในสังคม การเมืองและเศรษฐกิจในกลุ่มประเทศเครืออาณานิคมฝั่งตะวันออกต่างยึดเอาสหภาพโซเวียตเป็นแบบอย่าง  กระบวนการดังกล่าวเริ่มต้นขึ้นจากการสร้างการผูกขาดทางการเมืองให้กับพรรคคอมมิวนิสต์ การสร้างกองกำลังตำรวจรักษาความมั่นคง การใช้ระบบเซ็นเซอร์ และการควบคุมสื่อทุกประเภท ซึ่งสำคัญมากสำหรับการใช้โฆษณาชวนเชื่อ

สหภาพโซเวียตได้ทำให้ลัทธิคอมมิวนิสต์แพร่หลายไปยังประเทศต่างๆทั่วโลก

โปสเตอร์โฆษณาชวนเชื่อ   มีข้อความที่แปลว่า:  ‘Soviet Army, guardian of peace’ โปสเตอร์โฆษณา ตัวอักษรที่เขียน: 'กองทัพโซเวียตผู้พิทักษ์แห่งสันติภาพ'

การล่มสลายของลัทธิคอมมิวนิสต์เริ่มต้นที่ประเทศโปแลนด์เป็นประเทศแรก  แต่ก่อนหน้านี้รัฐบาลคอมมิวนิสต์ในโปแลนด์ประสบความสำเร็จเป็นอย่างมากในด้านการปกครอง

Edward Gierek เลขาธิการอันดับหนึ่งของพรรค Polish United Workers (คอมมิวนิสต์ PZPR) ตั้งแต่ปี 1970 ถึง 1980  เป็นผู้นำที่แท้จริงของพรรคและรัฐ  ภายใต้การนำของเขา คนในประเทศมีความสุขกับการบูมของเศรษฐกิจอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน แต่ก็สิ้นสุดลงด้วยวิกฤตที่หนักหนาที่สุดนับตั้งแต่สงคราม

ในโปแลนด์มีการจัดวันแรงงานประจำปีมีจุดประสงค์เพื่อ แสดงออกถึงการสนับสนุนของมวลชนที่มีต่อพรรคคอมมิวนิสต์ซึ่งปกครองประเทศ ตัวแทนจากบริษัทต่างๆ และโรงงานผลิต โรงเรียน มหาวิทยาลัย องค์กรทางสังคม และกองทัพ รวมทั้งนักแสดงและนักดนตรีที่มีชื่อเสียงได้ร่วมเดินและโบกมือให้กับผู้ที่มีตำแหน่งสูงในพรรคการเมืองซึ่งมองลงมาจากพลับพลา ขบวนพาเหรดได้รับการออกอากาศทางโทรทัศน์ อย่างไรก็ตาม บรรยากาศของการเฉลิมฉลองต้องถูกรบกวนด้วยข้อเท็จจริงที่ว่าบุคคลที่ไม่เข้าร่วมในขบวนพาเหรดจะประสบกับการข่มขู่คุกคามในที่ทำงาน 

 

 

ขบวนพาเหรดในวันแรงงานภายใต้เงาที่เป็นลางร้ายของพระราชวังแห่งวัฒนธรรมและวิทยาศาสตร์ (Palace of Culture and Science)

วัฒนธรรมและการเซ็นเซอร์

            รัฐบาลโปแลนด์ควบคุมเข้มงวดการแสดงความคิดเห็นทุกชนิด

ศิลปินที่ฝ่าฝืนข้อห้ามเกี่ยวกับอุดมการณ์หรือทางการเมืองใดๆ ก็ตาม จะต้องตระหนักถึงความจริงที่ว่า ผู้ที่ชมผลงานของพวกเขาก็มีแต่ผู้เซ็นเซอร์เท่านั้นเอง นักเขียนและนักสร้างภาพยนตร์จำนวนมากต้องอพยพย้ายถิ่นฐานออกไป:  นาย Jerzy Skolimowski ต้องย้ายบ้านไปยังฝั่งตะวันตกเมื่อมีการเซ็นเซอร์ “Hands Up” และ นาย Ryszard Bugajski ก็ย้ายออกไปเมื่อเจ้าหน้าที่ของทางการปิดกั้นการเผยแพร่ “Interrogation”

เทศกาลเพลงของโซเวียตใน Zielona Góra ถูกจัดขึ้นอย่างเลิศหรู  วัตถุประสงค์หลักของการจัดกิจกรรมนี้คือเพื่อให้มิตรภาพระหว่างโปแลนด์และโซเวียตกระชับแนบแน่นขึ้น

    

 

„Rece do góry” (“Hands Up”)  ภาพยนตร์สารคดีที่ผลิตโดย Jerzy Skolimowski ในปี 1967 ถูกสั่งห้ามโดยพนักงานเซ็นเซอร์จนกระทั่งปี 1981

นางKrystyna Janda ในภาพยนตร์เรื่อง "Przesuchanie” (“Interrogation”) กำกับโดย Ryszard Bugajski

             ในปี ค.ศ. 1955 หลังการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศมหาอำนาจเหลือเพียง 2 ประเทศ คือ สหรัฐอเมริกา  และ สหภาพโซเวียต โลกแบ่งเป็นสองขั้วอย่างชัดเจนคือ เสรีประชาธิปไตย และคอมมิวนิสต์  ทั้งสองขั้วไม่มีความไว้วางใจกันเลย  หลังสงครามโลกสหรัฐถอนทหารออกจากประเทศในยุโรปตะวันออก  ส่วนโซเวียตยังคงทหารเอาไว้และยังเพิ่มทหารเข้าไปในกรีกและตุรกี ทำให้โซเวียตยึดครองประเทศในยุโรปตะวันออกได้จำนวนมาก 

ยังเกิดเหตุการณ์ที่อาจจะนำไปสู่สงครามนิวเคลียร์ขึ้น  ในสมัย ประธานาธิบดีเคนเนดี อเมริกาพยายามแทรกแซงการเมืองภายในของคิวบาด้วยการพยายามโค่นล้มอำนาจของคาสโตรในการยกพลขึ้นบกที่อ่าวหมู ซึ่งล้มเหลว เป็นช่องทางให้โซเวียต โดยครุสชอฟ ใช้ความอ่อนแอของอเมริกาในการไม่ตัดสินใจเด็ดขาดด้วยการ สร้างฐานยิงขีปนาวุธที่คิวบา และขนส่งขีปนาวุธมาจากโซเวียตทางเรือ เนื่องจากเชื่อว่า อเมริกาจะต้องขอเจรจา แต่เมื่อ ประธานาธิบดีเคนเนดี ออกแถลงการณ์ให้โซเวียตถอนเรือกลับโซเวียตและถอนฐานยิงขีปนาวุธออก ไม่อย่างนั้นอเมริกาจะทำสงครามเต็มรูปแบบกับโซเวียต ท่ามกลางความตึงเครียดนี้โซเวียตตัดสินใจถอยออกจากการปฏิบัติภารกิจและกลับโซเวียต  โลกจึงรอดพ้นจากวิกฤตการณ์ไปได้

เกิดสงครามภายในประเทศต่างๆ เช่น เกาหลี เวียตนาม ลาว กัมพูชา วิกฤตการณ์คลองสุเอส  ลัทธิคอมมิวนิสต์แพร่หลายไปในหลายประเทศ

กลับมาที่โปแลนด์

 รัฐบาลโปแลนด์ออกนโยบายให้ประชาชนใช้คูปองสำหรับการปันส่วน

เศรษฐกิจ

เศรษฐกิจที่วางแผนไว้ที่ส่วนกลางได้รับการแนะนำโดย รัฐบาลคอมมิวนิสต์ซึ่งไม่ยอมให้มีการครอบครองทรัพย์สินส่วนบุคคลในอุตสาหกรรมหรือในส่วนงานบริการ  นโยบายของรัฐบาลทำให้ความสามารถในการทำกำไรและความคิดริเริ่มในอุตสาหกรรมต้องสูญเสียไป ระดับการบริการลดต่ำลง และมีการปันส่วนอาหาร

 

 

คิวที่ด้านหน้าของร้านขายของชำ

การหยุดงานประท้วงและการจลาจลในโปแลนด์

เป็นเวลาหลายทศวรรษที่พรรค Polish United Workers ปฏิเสธที่จะยอมรับการต่อสู้ทางการเมืองทุกรูปแบบหรือกิจกรรมการเคลื่อนไหวของคนงานที่แท้จริง  ในเดือนมิถุนายน 1956 การหยุดงานประท้วงและการจลาจลของคนงานใน Poznan ถูกปราบปรามอย่างโหดร้ายทารุณ มีคนทั้งสิ้น 73 คนถูกสังหารและหลายร้อยคนได้รับบาดเจ็บ

เดือนมีนาคม 1968 การประท้วงของนักศึกษาเกิดขึ้นในเดือนมีนาคม 1968 ภายหลังการสั่งห้ามการแสดงละครเวทีของกวีแห่งศตวรรษที่ 19 Adam Mickiewicz เรื่อง “Forefathers’ Eve” เนื่องจากมีองค์ประกอบของ “โรคกลัวรัสเซีย”  ผู้คนราว 1,500 คนถูกจับกุม  มีการเปิดตัวแคมเปญต่อต้านภาษาอาหรับ-ฮิบรูเพื่อต่อต้านนักเคลื่อนไหวที่เป็นนักศึกษาและผู้ที่อ้างว่าเป็นผู้สนับสนุน

ชายฝั่งทะเลบอลติกปี 1970  การประท้วงของคนงานที่่เกิดขึ้นจากราคาอาหารที่พุ่งขึ้นสูงแผ่กระจายไปยังเมืองท่าต่างๆ ในโปแลนด์ทั้ง Gdańsk, Gdynia และ Szczecin  ผู้ประท้วงถูกผลักดันให้กระจัดกระจายออกไปโดยทหารกองหนุนและหน่วยงานของกองทัพ (เจ้าหน้าที่ทหารและกองทัพรวมทั้งสิ้น 61,000 นายเกี่ยวข้องในเรื่องนี้)  มีประชาชนถูกสังหาร 45 คนและบาดเจ็บ 1,165 คน

Poznan เดือนมิถุนายน 1956

วอร์ซอ เดือนมีนาคม 1968

Gdynia เดือนธันวาคม 1970

เดือนมิถุนายน 1976 ใน Radom

โปแลนด์ - คณะกรรมการว่าด้วยการปกป้องคนงาน (KOR)

การประท้วงในRadom, Plock และ Ursus ทำให้คนงานหลายพันคนต้องถูกออกจากงาน  คณะกรรมการว่าด้วยการปกป้องคนงาน (KOR) ได้ถูกจัดตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือคนงานเหล่านั้น  องค์กรนี้ดำเนินงานโดยไม่ได้รับอนุญาตจากทางการ และสร้างสรรค์ขึ้นโดยกลุ่มคนระดับปัญญาชนในสังคมซึ่งไม่เห็นด้วยกับระบบ  ตัวแทนลับๆ จาก KOR ถูกส่งออกไปหาผู้คนส่วนใหญ่ที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างรวดเร็ว โดยให้การสนับสนุนเรื่องการเงิน รวมทั้งความช่วยเหลือด้านกฎหมาย นักเคลื่อนไหวของ KOR ทำให้ทางการลงมือทำการปราบปราบ:  ห้องพักอาศัยของพวกเขาถูกค้นพบ พวกเขาถูกจับคุมขัง และบางคนถูกทำร้ายโดย ‘ผู้โจมตีที่ไม่รู้จัก’ ซึ่งแท้ที่จริงแล้วเป็นเจ้าหน้าที่ในหน่วยสนับสนุนด้านความมั่นคง  ในไม่ช้าองค์กรฝ่ายตรงข้ามหลายองค์กรก็ถูกก่อตั้งขึ้นอย่างเช่น ขบวนการปกป้องสิทธิมนุษยชนและพลเรือน (ROPCIO) และสหภาพแรงงานอิสระ (Wolne Zwiazki Zawodowe)